Οι καλυτερες ελληνικες ταινιες της χρονιας (1 – 3)
1) Xenia – Πάνος Χ. Κούτρας
Με (σχεδόν) 150 λέξεις: Μέσα από μια αξέχαστη διαδρομή που ξεκινάει από την Κρήτη για να καταλήξει στη Θεσσαλονίκη, ο Πάνος Χ. Κούτρας υπογράφει ένα από τα ομορφότερα και συγχρόνως πιο τολμηρά road movies που έχουμε παρακολουθήσει ποτέ επί ελληνικού εδάφους. Στο ενδιάμεσο έχει φροντίσει να περιηγηθεί: στην Αθήνα του γοητευτικού περιθωρίου, την Λάρισα των σκυλάδικων, τον μαγικό Πηνειό και το εγκαταλελειμμένο και ρημαγμένο από τον χρόνο (και τους ανθρώπους) Ξενία στην Κοζάνη. Συνοδοιπόροι μας σε αυτό το ταξίδι δύο καλογραμμένοι και αξιομνημόνευτοι χαρακτήρες, ο Ντάνυ (Κώστας Νικούλι) και ο Οδυσσέας (Νίκος Γκέλια).Ένα φιλμ επίκαιρο, που τολμάει να μιλήσει, για τη μισαλλοδοξία και το ρατσισμό, την ομοφοβία και τον φασισμό. Για το φόβο του νεοέλληνα για τον ξένο, τον άλλον, τον αλλότριο, τον διαφορετικό. Και το καταφέρνει με τρόπο θαρραλέο, ειλικρινή και άμεσο, μα πάνω απ’ όλα πανανθρώπινο και οικουμενικό. Χωρίς να γίνεται ούτε στιγμή διδακτικό και σοβαροφανές, υποκριτικό ή παρωχημένο. Πετυχαίνει εκεί που δεκάδες άλλες ταινίες αλλά και αρμόδιοι φορείς ή θεσμοί απέτυχαν. Να μεταδώσει ένα αναγκαία ισχυρό αντιρατσιστικό μήνυμα: για την ανάγκη να συνυπάρχεις και να συμβιώνεις σε μια χώρα και όχι να απομονώνεις και να περιθωριοποιείς, για την ανάγκη να αποδέχεσαι και να αναγνωρίζεις όπως είναι τον άλλον και όχι να τον ανέχεσαι και να τον περιφρονείς, για την ανάγκη να αγαπάς και όχι να μισείς.
2) Στο Σπίτι – Αθανάσιος Καρανικόλας
Με (σχεδόν) 150 λέξεις: Η Νάντια (μια συγκλονιστική και βαθιά συγκινητική Μαρία Καλλιμάνη), μετανάστρια από τη Γεωργία, παρέχει εδώ και αρκετά χρόνια της υπηρεσίες της σε μια ευκατάστατη ελληνική οικογένεια. Είναι τέτοιος ο βαθμός ενσωμάτωσης της Νάντιας που όχι μόνο την κάνει μια εξαίρετη – καθ’ ότι όλοι συνηγορούν – οικιακή βοηθό αλλά και μια πολύ καλή φίλη για τη σύζυγο, μια πολύ καλή ‘μάνα’ για την κόρη (της συζύγου), ένα πολύ έμπιστο άτομο για το σπίτι. Όταν μεσούσης της οικονομικής κρίσης η Νάντια εμφανίζει σημάδια κόπωσης και αρρωσταίνει, η οικογένεια από φόβο μήπως χάσει τα υλικά κεκτημένα της (το μοντέρνο και πλούσια επιπλωμένο σπίτι, την πολυτελή ζωή, τις κοινωνικές εκδηλώσεις) και προκειμένου να μην επωμιστεί το υψηλό αντίτιμο της ασθένειας αυτής επιδεικνύει εσωστρεφή αντανακλαστικά. Εκεί που μέχρι πρότινος την εξυμνούσε και τη σφιχταγκάλιαζε – στο μυαλό της Νάντιας σαν ισότιμο μέλος – την απομονώνει και τις συμπεριφέρεται άνισα και άδικα, ως ένα βαθμό απάνθρωπα και απαξιωτικά. Ένα στην ουσία εκκωφαντικό και μελοδραματικό έργο στα επιδέξια χέρια και τα αυστηρά κάδρα του Καρανικόλα μετατρέπεται σε ένα απλό – και όχι απλοϊκό – χαμηλόφωνο και ουσιαστικό εσωτερικό δράμα που μιλάει για τις ανθρώπινες σχέσεις έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται και αλληλεπιδρούν υπό το βάρος των τρεχουσών οικονομικών συνθηκών και των διαχρονικών ταξικών διαβαθμίσεων. Στο τέλος, η αξιοπρέπεια και το ήθος είναι το λιγότερο που μπορεί κανείς να σώσει προκειμένου να σταθεί όρθιος και να προχωρήσει μπροστά.
3) Το Μικρό Ψάρι – Γιάννης Οικονομίδης
Με (σχεδόν) 150 λέξεις: Το Μικρό Ψάρι (αν και απέχει από το να χαρακτηριστεί αριστούργημα) είναι μια αξιόλογη νεο-νουαρ ελεγεία που χρησιμοποιεί ένα επίκαιρο και ενδιαφέρον σενάριο (με πλείστες κοινωνικο-οικονομικές αναφορές) , εξαιρετικές πλανοθεσίες (η ομορφιά και η σαπίλα της ελληνικής επικράτειας βρίσκουν επιτέλους την πιο ουσιώδη σύμπραξη – αποτύπωση τους στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο), μοντάζ που ακολουθεί την ψυχολογία του κεντρικού ήρωα (άλλοτε αργό και νωχελικό άλλοτε γρήγορο και εκρηκτικό), μερικούς αξιομνημόνευτους β’ ρόλους (ο Πέτρος Ζερβός εύκολα κλέβει την παράσταση, η αρρωστημένη αποδοχή και η εξοικείωση με τη βρωμερή πραγματικότητα στην οποία μαζί με την γυναίκα του τσαλαβουτάει είναι σε σημεία ανατριχιαστική αλλά και η Πόπη Τσαπανίδου, για παράδειγμα, είναι καλή στο μικρό αλλά ουσιαστικό ρόλο – πέρασμα αλά femme fatale – που κλήθηκε να φέρει εις πέρας). Πάνω απ’ όλα, ο Οικονομίδης και οι συνεργάτες του, γράφουν έναν ολοκληρωμένο κεντρικό χαρακτήρα, έναν εθνικό αντιήρωα, που στο πρόσωπο και το ερμηνευτικό εκτόπισμα του Βαγγέλη Μουρίκη βρίσκει την πιο ιδανική του έκφραση. Ένας ρόλος (ήδη κλασικός) που θαρρείς και βγήκε από τα μασημένα ξερατά της χρεοκοπημένης (πρωτίστως από αξίες και ιδανικά) νεοελληνικής πραγματικότητας.
